بررسی اثر داروی ضد سرطانی پومالیدومید بر فعالیت حیاتی و القای آپوپتوز سلول های تک هسته ای مغز استخوان

زمینه و هدف: پومالیدومید pomalidomide)) - ترکیبی از دو داروی لنالیدومید (lenalidomide) و تالیدومید (thalidomide) - از جدیدترین داروهای ضد سرطانی می باشد. این دارو سبب القای آپوپتوز سلول های سرطانی می شود و چند مطالعه نیز حاکی از اثر ناچیز سایتوتوکسیک آن بر سلول های سالم خون محیطی است. با این حال از تاثیر توکسیک داروی پومالیدومید بر سلول های سالم مغزاستخوان که حاوی سلول های مهم ایمنی نیز هستند، هنوز اطلاع چندانی در دست نیست. در این مطالعه تاثیر داروی پومالیدومید بر سلول های تک هسته ای مغز استخوان مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: نمونه ها از افرادی است که با وجود نیاز به بررسی مغزاستخوان از لحاظ بالینی، نهایتا مشکل پاتولوژیک خاصی در لکوسیت های آن ها تشخیص داده نشد. از باقیمانده ی نمونه آسپیراسیون مغزاستخوان، سلول های تک هسته ای جداسازی شد. نیمی از سلول های تک هسته ای هر فرد با داروی پومالیدومید (با غلظت نهایی 10µm) و نیمی دیگر بدون دارو (به عنوان گروه کنترل) کشت داده شد. پس از 48 ساعت انکوباسیون کشت سلولی، میزان فعالیت حیاتی (mtt) و میزان القای آپوپتوز (با رنگ آمیزی فلورسنت اتیدیوم بروماید و اکریدین اورنج) در سلول ها بررسی شد. یافته ها: نتایج حاصل از کشت سلولی نشان داد که میزان فعالیت حیاتی سلول های تک هسته ای مغزاستخوان در حضور داروی پومالیدومید افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل داشت (p<0/05). ولی میزان القای آپوپتوز سلول های تک هسته ای مغزاستخوان در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری نداشت. نتیجه گیری: پومالیدومید تا حدودی سبب تحریک حیات و فعالیت سلول های تک هسته ای مغزاستخوان سالم در بهبود و بقای آن ها می شود و علاوه برآن بر خلاف سایر داروهای ضد سرطانی هیچ اثر توکسیک یا القای آپوپتوزی روی این سلول ها نمی گذارد. بنابراین به نظر می رسد پومالیدومید می تواند داروی مناسبتری جهت اجتناب از اثرات جانبی داروهای ضد سرطانی روی سلول های سالم باشد.